Nafarroako Lurralde Estrategia berrikustea
#ETN Lurralde Antolamenduko, Etxebizitzako, Paisaiako eta Proiektu Estrategikoetako Departamentua
Ayuntamiento de Aoiz
Documento recibido dentro del plazo establecido, pero que se ha enviado por una vía distinta a esta plataforma.
Proposamen hau ebaluatzen ari da
1. Azken dokumenturako, publikoarentzat konplexuagoak edo ulergaitzagoak izan diren zatien idazketa eta terminologia berrikusiko dira.
2. zk.: NLEren zehaztapenek Lurralde Antolamenduaren eskumenak garatzen dituzte, eta eskumen hori Nafarroako Gobernuari dagokio, udalaz gaindiko ikuspegitik. Zehaztapen horiek lotesleak badira, oinarrizko esparru gisa planteatzen dira, eskualde eta udal mailan zehazteko aukera ematen duen esparru gisa, hain zuzen, tokiko eskumenak eta autonomia errespetatuz.
3. zk.: Proposatutako lurralde-ereduak polizentrismoaren ideiari jarraitzen dio, asentamendu-sistema orekatu bat ehuntzeko modu gisa, eta lau maila identifikatzen ditu: erregiokoa, azpierregiokoa, eskualdekoa eta trakzio-ahalmena duten beste gune batzuk.
4. zk.: NLEren proposamena eskualde bakoitzeko trakzio-ahalmen handieneko guneak (ekipamenduak, jarduerak, hirugarren sektorekoak...) indartzea da, lurralde osoari arreta eskaintzeko, hurbileko zuzkidurei eta zerbitzuei dagokienez (15-30 minutuko zerbitzu-helburu baten inguruan), eta horrek balioko luke “lo-hiri” bihur ez daitezen eta landa-espazioek despopulatzeko duten joera murrizteko.
5. zk.: Nafarroako Toki Administrazioaren Erreformarako otsailaren 4ko 4/2019 Foru Legearen eta eskualde-mapa berriaren garapena juridikoki sendotu behar da, lege horren 356. artikuluan eta hurrengoetan ezarritako prozeduraren arabera, eta horrek gainditu egiten ditu NLEren eskumenak. Hala ere, NLE bat dator tokiko mapa berriarekin, eta haren garapena bultzatzera animatzen du.
6. zk.: Euskararen gaia "Euskara kohesiorako eta gizarte-nortasunerako elementu gisa sartzea" erronkatzat hartu da eskualde-fitxetan. Gainera, zehaztapen espezifiko bat gehitu da (1_4.6 zehaztapena), non xehetasun handiagoz garatzen baita euskara lurraldeko kultura-ondare immaterialtzat hartzea, eta hori zeharka aplikatuko litzateke.
1. ardatzari egindako ekarpenak. Beste lurralde batzuekiko lankidetza 1_2 zehaztapenean sartuta dago (Nafarroako eskualdez gaindiko integraziorako oinarriak). NLEk genero-ikuspegia eta aukera-berdintasuna txertatzen ditu bere jarduera-eremuan: lurralde-antolamendua (7_8 zehaztapena). Transferentzia Arrunten Funtsaren (FTC) artikulazioa, Lurraldeko Konpentsazio Funts berria eta eskualdeak etorkizuneko lege-garapenaren mende daude. Eskualde bakoitzaren berezitasunen araberako lurralde-politikak zehaztea etorkizuneko eskualde-planei dagokie.
2. ardatzari (Etorkizuneko lurralde-eredua egituratzen duten elementuak) egindako ekarpenak. NLEk zenbait adierazleren bidez (6. kapitulua) jarraitzea aurreikusten du, denboran zehar eguneratzeko. Trakzio-ahalmen handieneko guneen garapena sustatzeko proposamenak ez du eragozten landaguneen bultzada eta garapen endogenoa. Nafarroako Gobernua, 2023aren hasieran, parte-hartze publikoan jartzen ari da despopulazioaren aurkako borrokaren estrategiaren zirriborroa; berrikusitako NLE bat dator estrategia horrekin.
3. ardatzari (Paisaia eta ondarea) egindako ekarpenak. Defendatutako ideiak NLEren zehaztapenetan sartuta daude jada: paisaiaren eta ondarearen babesaren arteko oreka (3_1 zehaztapena), hiri-birgaikuntza eta -berroneratzea erraztea (7_9 zehaztapena), nekazaritza ekologikoa (7_6 zehaztapena), etab.
4. ardatzari (Klimaren ikuspegia) egindako ekarpenak. NLE bat dator Klima Aldaketari eta Energia Trantsizioari buruzko 4/2022 Foru Legearekin, eta haren zehaztapenetan energia-subiranotasuna eta deskarbonizazioa sartzen dira (6_3 zehaztapena), efizientzia, autokontsumoa eta energia-komunitateak sustatzea barne.
5. ardatzari (Azpiegitura berdea) egindako ekarpenak. Azpiegitura berdea zerbitzu ekosistemikoen eta baliabide ekosistemikoen eta lurralde-baliabideen kudeaketa jasangarriaren ikuspegitik bideratu da (4_1 zehaztapena).
6. ardatzari (Lurralde-metabolismoa) egindako ekarpenak. NLEk indarrean dauden politika sektorialak jaso behar ditu, hala nola trenbideko garraioaren eredua, eta bere eskumenen artean ez dago azpiegitura horien trazadura zehatza erabakitzea, baizik eta gainerako lurralde-politikekin integratzea. Aurreko kasuan bezala, konexio elektrikoei buruzko zehaztapenak indarrean dagoen plangintza sektorialean jaso dira. Hiriarteko garraioaren gaia Mugikortasun jasangarriari buruzko 6_8 zehaztapenean garatzen da: Hiriarteko autobus bidezko garraio publikoa eta landa-eremuetako eskariaren araberako garraio-irtenbideak sustatzea. Zerbitzu horiek indartzeko behar diren inbertsioak dagokion departamentuaren eskumenekoak dira.
7. ardatzari (Garapen sozioekonomikoa) egindako ekarpenak. Ukitutako lurraldearen gizarte- eta ingurumen-faktoreekiko errespetuaren arteko oreka “lurralde-kapitalaren kudeaketa jasangarriaren helburuan oinarritzen da, Nafarroaren ahalezko garapen jasangarrirako definitzen duten ekonomia-, kultura-, gizarte- eta ingurumen-aktiboen sistema gisa ulertuta” (2-1 zehaztapena); oreka-bilatze horrek erabileren eta jardueren karakterizazioa eta erregulazioa barne hartzen dituela ulertuta. 6_7.4 zehaztapenean, eremu berriak sustatu aurretik jada eraldatutako lurzoruen erabilerari lehentasuna ematea jaso da, eta, bereziki, jarduera ekonomikorako lurzoruetan (7_4 zehaztapena). Klima-aldaketara egokitzearen arloan toki-erakundeei eta herritarrei ematen zaizkien aholkularitza-zerbitzuak indartzea dagoeneko sartuta dago Klima Aldaketaren Ibilbide Orrian. Gizarte-zerbitzuak indartzeko eta etxebizitza izateko aukerak hobetzeko gaiak eskualde-fitxetan sartu dira, arazo gehien antzeman diren eremuetan. Hezkuntza-zuzkidurak plangintza sektorialaren mende daude, hau da, indarrean dagoen Hezkuntza Azpiegituren Planaren mende, eta plan horrekin bat dator NLE. Gauza bera aplikatzen zaio plangintza sektorialari etxebizitzaren arloan (2018-2028 aldirako Nafarroako Etxebizitza Plana) eta konektibitate eta telekomunikazioen arloan (Banda Zabaleko Plan Zuzentzailea). Dagoeneko aurreikusi da, arlo horretako legeekin bat etorriz, lurralde- eta hirigintza-antolamenduko tresnek genero-ikuspegia kontuan hartuko dutela (7_8 zehaztapena).
8. ardatzari (Lurralde- eta hirigintza-antolamendua) egindako ekarpenak. Parte-hartze publikoaren xede den NLE dokumentua ez-lotesle gisa agertzen da egungo izapidetze-egoeran, baina dokumentu hori loteslea izan ahal izateko idatzita dago, eta Nafarroako Gobernuak legean jasotako formulak hauta ditzake horretarako. Nolanahi ere, izaera lotesle horrek ez du nahitaez arriskuan jartzen toki-autonomia, estrategiak aipatzen dituen alderdiak udalaz gaindiko eskalan zentratzen baitira, eta hirigintza-plangintzaren alderdiei dagokienez, banakako ekintzek lurraldean dituzten ondorio erantsiak kontuan hartzeko da.
Ardatz espezifiko berri bat txertatzeko ekarpenak: gizarte-babesa/ongizatea. Gizarte-babesa eta ongizatea funtsezko gaitzat hartzen dira, baina ez da kontuan hartu ardatz propioa ematea; izan ere, sektore-plangintzei dagokie osasuneko, hezkuntzako, laguntzako eta kiroleko zuzkidura-azpiegiturak nola eratu erabakitzea, eta NLEk horiek lurraldean integratzeko rola betetzen du, kokalekuen ereduaren arabera.
Salatu arazo bat
Eduki hau desegokia da?
Partekatu: